-
1 ашату җитәрлек булмау
-
2 ашату җитмәү
= ашату җитәрлек булмау недока́рмливать/недокорми́ть || недоко́рм -
3 ашату
перех.1) дава́ть (дать) есть (пое́сть, погры́зть, поклева́ть); корми́ть, покорми́ть, накорми́ть ( кого чем); пита́ть; ( какое-то время) прока́рмливать/прокорми́ть || кормле́ние, пита́ниеашатыр вакыт җитеп килә — подхо́дит вре́мя кормле́ния
өч тапкыр ашату — корми́ть три ра́за; трёхра́зовое пита́ние
һөнәр ашата да, киендерә дә — (погов.) ремесло́ и ко́рмит, и одева́ет
2) ( на убой) отка́рмливать/откорми́ть, упи́тывать/упита́ть || отко́рм, отко́рмка3) трави́ть, потрави́ть ( посевы скотом)4) пренебр. угоща́ть с це́лью по́дкупа•- ашату җитмәү
- ашату җитәрлек булмау
- ашатып алу
- ашатып бетерү
- ашатып карау
- ашатып үстерү
- ашатырга чыгару
- ашатырга алып чыгу -
4 ашату-эчертү
-
5 ашату
гл1. кормить, покормить, накормить; питать, скармливать, скормить2. вскармливать, вскормить3. откармливать, откормить (на убой)4. угощать, угостить5. травить, потравить (посевы) -
6 таяк ашату
сабак биргән таяк та бирә — кто у́чит, тот и нака́зывает
-
7 ашаткалау
многокр. от ашатупока́рмливать ( голубей с рук) -
8 күгәрчен
сущ.1) го́лубь || голуби́ныйурман күгәрчене — лесно́й го́лубь
кыр күгәрчене — ди́кий го́лубь
йорт күгәрчене — дома́шний го́лубь
почта күгәрчене — почто́вый го́лубь
күгәрчен көтүе — голуби́ная ста́я
2) перен.; разг.; ласк. күгәрченем, күгәрченкәем голу́бка, голу́бушка (моя́), голу́бчик (мой)•- күгәрчен бүреге
- күгәрчен ите
- күгәрчен карчыгасы
- күгәрчен кетәге
- күгәрчен күзе
- күгәрчен сөте
- күгәрчен чәчәге••күгәрчен ашату — целова́ться ( в молодёжной игре)
күгәрчен кебек гөрләшеп яшәү (гомер итү) — воркова́ть, как го́луби (жить, быть в дружбе)
күгәрчен кебек гөрләү — воркова́ть
күгәрчен сөте генә юк — не хвата́ет то́лько пти́чьего молока́
-
9 кыстау
перех.1) понужда́ть, принужда́ть, заставля́ть, тре́бовать, наста́ивать || понужде́ние, принужде́ние, тре́бование2) насто́йчиво упра́шивать, угова́ривать (что-л.) де́латьтеләге булмаса, кыстама — не принужда́й, е́сли нет жела́ния
кыстый-кыстый ашату (сыйлау) — по́тчевать
3) разг. торопи́ть, потора́пливать, подгоня́ть, понука́ть || понука́ниесин мине бик кыстама — ты меня́ не о́чень понука́й
-
10 өстәп
нареч.дополни́тельно, доба́вочносм. тж. өстәмә рәвештәөстәп алу — получи́ть (купи́ть) дополни́тельно
өстәп ныгыту — подкрепи́ть доба́вочно
өстәп ашату — корми́ть дополни́тельно; подка́рмливать
-
11 сугым
сущ.1) убо́й || убо́йныйсугымга калдыру — оста́вить на убо́й
сугымга ашату — корми́ть на убо́й
сугым үлчәме — убо́йный вес
сугым малы — убо́йный скот
2) скот, предназна́ченный ( откормленный) на убо́й ( забой)сугым сую — забо́й скота́
•- сугым ае••сугымга симертү — корми́ть на убо́й
-
12 тавык-чебеш
= тавык-чеби; сущ.; собир.ку́ры, кури́ные ( как домашняя птица); вся́кая дома́шняя пти́ца кури́ной поро́дытавык-чебеш ашату — корми́ть кур и цыпля́т
тавык-чебеш асрау (үрчетү) — разводи́ть кур, кури́ных цыпля́т
-
13 тал
I 1. сущ.1) и́ва, ве́рбаталны чыбык чакта бөгәләр — и́ву гнут, когда́ она́ явля́ется лозо́й (т. е детей надо приучать послушанию с млaдeнчества)
2) уст.а) пучо́к; буке́тикбер тал каурый — пучо́к пе́рьев
3) гла́дкий ствол и́ли черено́к расте́нияхөрмә талы — ствол фи́никовой па́льмы
2. прил.гөл талы — сте́бель декорати́вных расте́ний
и́вовый; сде́ланный из и́вы- тал бәпчегетал урындык — кре́сло, сплетённое из и́вовых пру́тьев
- тал бәбие
- тал песие
- тал бөресе
- тал гөле
- тал кисмәне
- тал куагы
- тал чыбыгы••II частица усил.тал чыбыгы ашау (ашату) — быть нака́занным (наказа́ть) ро́згой; быть нако́рмленным (накорми́ть) берёзовой ка́шей
то́чно, как ра́з -
14 таяк
сущ.1) па́лка, па́лочка; по́сох, тростьдирижёр таягы — дирижёрская па́лочка
чаңгы таягы — лы́жная па́лочка
үлчәү таягы — ме́рная па́лка
таякка таяну — опира́ться о па́лку (по́сох)
2) ме́рник, ме́рная па́лка; ме́рная са́же́нь3) ист.а) са́же́нь как едини́ца (ме́ра) длины́алдыннан биш таяк уру — сжать по́лосу в пять са́же́ней
б) са́же́нь как ме́ра земе́льной пло́щади ( 80 квадратных саженей)биш таяк җир — 400 квадра́тных са́же́ней земли́
4) перен. о битье́, наказа́нии па́лкой || па́лочныйтаяк та йодрык — то па́лка, то кула́к
таяктан талак артык — (погов.) (букв. лу́чше развести́сь, чем терпе́ть побо́и)
гаеплегә бер таяк, әләкчегә биш таяк — вино́вному оди́н уда́р па́лкой, доно́счику - пять (уда́ров)
••таяк алу (ашау) — быть би́тым (избива́емым)
таяк астында — из-под па́лки
таяк дисциплинасы — па́лочная дисципли́на
таяк ике башлы — па́лка о двух конца́х
таяк тоту — проводи́ть/провести́ жеребьёвку путём перебо́ра па́лки (букв. перебира́ние па́лки)
таяк тыккан (тыгып болгаткан) кырмыска оясы кебек (шикелле) — подо́бный мураве́йнику, кото́рый развороши́ли па́лкой (т. е. крайне взбудораженный)
таякка таяк ялгау — перевира́ть, подтасо́вывать фа́кты
- таяк ашатутаякны бөгү (бөгебрәк ташлау) — перегиба́ть па́лку
- таяк ору
- таякның авыр башы -
15 таяк бирү
= таяк ашату наказа́ть па́лкой, ро́згами -
16 тукландыру
перех.1) корми́ть, прокорми́ть; пита́ть || кормле́ние, проко́рм, пита́ние ( кого)биш баланы тукландыра — ко́рмит пятеры́х дете́й
язгы көн елны тукландыра — весе́нний день год ко́рмит
2) с.-х. подка́рмливать/подкорми́ть || подко́рмкатамырдан тыш тукландыру — внекорнева́я подко́рмка
3) перен.; книжн. пита́тьТукай поэзиясен тукландырган традицияләр — тради́ции, пита́вшие поэ́зию Тука́я
-
17 чиләтә
нареч.в сыро́м ви́де; сырьёммалга бәрәңгене чи́ләтә ашату — ска́рмливать карто́фель в сыро́м ви́де
См. также в других словарях:
ашату — 1. Ашарга азык бирү. Ашарга ярдәм итү, авызына ашамлык каптыру 2. Тәрбияләү, карау, туйдыру. Симертү, көрәйтү 3. күч. Туену чарасы, табыш чыганагы булып хезмәт итү һөнәр ашата … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
каптыру — I. 1. Кабарга бирү 2. Ашарга бирү, бераз гына ашату. II. КАПТЫРУ – 1. Эләктерү (сәдәфне) 2. Кармак белән балык тоту 3. (Балтаны) чабып, кадап кую 4. күч. Эләктерү, ычкынмаслык итеп тоту … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көтү — I. 1. Кемнең яки нәр. б. килүен яисә нәр. б. булуын алдан белеп саклап тору; очратырга, каршы алырга әзер булып тору, исәп тоту, ышану, шуны теләү, өмет итү 2. Берәр нәрсәнең булуына ышанып торып, саклап торып вакыт уздыру 3. Кем өчен дә булса… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мал — 1. Дүрт аяклы йорт хайваннары; терлек 2. Байлык, милек. Табыш, керем, акча. Нин. б. кыйммәтле яки файдага яраклы әйбер тур. 3. Сату итү әйберләре; товар. МАЛ ЧӨГЕНДЕРЕ – Терлеккә ашату өчен игелә торган чөгендер. МАЛ ӨЕ – Кыш көне яшь терлекләрне … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
себерке — Чыбык яки каты үсемлек сабакчыкларын бәйләм итеп ясалган, чүп һәм тузан себерә торган әйбер. Малга кыш ашату өчен җыеп бәйләнә торган яфраклы чыбыклар бәйләме. Мунчада чабыну өчен бәйләнгән яфраклы чыбыкләр бәйләме. 2. күч. Бозык тормыш алып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәрбия — 1. Әдәп кагыйдәләренә, күнекмәләргә өйрәтү, белем бирү. Даими рәв. өйрәтү нәтиҗәсе буларак үзләштерелгән аң белем, тиешле культура, әдәп кагыйдәләре 2. Кем. б. даими яшәү, көн күрү чаралары белән тәэмин итү (ашату, эчертү, киендерү) , үз исәбенә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туендыру — 1. Ашату, азык бирү, тамагын туйдыру 2. (Җиргә, һавага һ. б.) берәр матдә сеңдерү 3. Нормаль эшләтү өчен электр тогы, ягулык һ. б. белән тәэмин итү. ТУЕНДЫРУ НАСОСЫ – Пар казанын су белән тәэмин итә торган насос. ТУЕНДЫРЫЛГАН ЭРЕМӘ – Матдәне суда … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туйгызу — 1. Тук хәлгә китерү, тук итү. Ашату; азык бирү, тукландыру 2. күч. Үз тәрбиясендә тоту, асрау. тәэмин итү, табыш чыганагы булып хезмәт итү аны кәсебе туйдыра 3. күч. Берәр нәрсә күп һәм еш кулланылып, берәр эш озак, еш кабатланып йөдәтү, теңкәңә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туйдыру — 1. Тук хәлгә китерү, тук итү. Ашату; азык бирү, тукландыру 2. күч. Үз тәрбиясендә тоту, асрау. тәэмин итү, табыш чыганагы булып хезмәт итү аны кәсебе туйдыра 3. күч. Берәр нәрсә күп һәм еш кулланылып, берәр эш озак, еш кабатланып йөдәтү, теңкәңә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тукландыру — 1. Кемгә дә булса азык бирү; ашату, туендыру 2. Үсемлекләр үскән чорда туфракка өстәмә ашлама кертү 3. күч. Берәр нәрсәнең үсеше өчен җирлек булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
турнепс — Хайванга ашату өчен үстерелә торган тамыразык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
